J.D. Zelenka – REQUIEM in D (ZWV 46), A. Vivaldi – GLORIA, G.F. Händel, – CORONATION ANTHEMS (keuze uit)
Zondagmiddag 20 oktober 2024 in de Dominicuskerk, Amsterdam
Jan Dismas Zelenka – REQUIEM in D
Jan Dismas Zelenka (oktober 1679 – Dresden, december 1745), gedoopt Jan Lukáš Zelenka, was een Tsjechische componist en musicus uit de barokperiode. Zijn muziek wordt bewonderd om de harmonische inventiviteit en beheersing van het contrapunt.
Over zijn leven is weinig bekend. Vaststaat dat hij Johann Sebastian Bach en diens zonen persoonlijk heeft gekend en dat Bach hem tot de belangrijkste componisten van zijn tijd rekende. Aan het begin van de twintigste eeuw echter was Zelenka’s werk vrijwel geheel in de vergetelheid geraakt. Pas sinds de jaren zeventig wordt zijn werk meer en meer uitgevoerd.
Zelenka werd vanaf 1726 steeds vaker betrokken bij het regisseren van de muziek voor de katholieke hoogmissen. Na 1729 was hij als waarnemend kapelmeester verantwoordelijk voor de kerkmuziek, overigens zonder deze titel ooit officieel te hebben ontvangen.
Uiteraard werden ook de officiële uitvaartplechtigheden voor de in 1733 overleden August de Sterke muzikaal aangekleed, waarbij de muziek afkomstig was van Zelenka.
Dit Requiem voor de begrafenis van August de Sterke, dat u kunt horen in de uitvoering door Excelsior, is niet alleen een van Zelenka’s meest opmerkelijke prestaties, maar belichaamt in zijn stilistische breedte ook een slotsumma van de kerkmuziek uit Dresden tussen 1720 en 1733.
Antonio Vivaldi – Gloria RV 589
Antonio Vivaldi (Venetië, maart 1678 – Wenen, juli 1741) schreef minstens drie Gloria-composities, alle op de hymne Gloria in Excelsis Deo, met woorden die waarschijnlijk dateren uit de 4e eeuw, en die een integraal onderdeel van de mis vormen. Twee versies zijn bewaard gebleven: de RV 588 en de RV 589.
De RV 589 Gloria, die u in onze uitvoering kunt beluisteren, is een bekend stuk onder de sacrale werken van Vivaldi, waarschijnlijk geschreven in 1715. Dit is de bekendere setting, simpelweg ‘de Vivaldi-Gloria’ genoemd, vanwege haar uitzonderlijke populariteit.
Vivaldi componeerde het stuk toen hij in dienst was van het Ospedale della Pietà, een meisjesweeshuis in Venetië, waarin hij als vioolleraar kind aan huis was. Hij componeerde ook muziek voor de kerkdiensten van het weeshuis. Zijn kerkelijke muziekstukken – die vaak meer op concerten leken, met bezoekers van buitenaf – brachten Vivaldi roem en voorzagen het weeshuis van de nodige inkomsten.
Georg Friedrich Händel – Coronation Anthems
De twee Coronation Anthems die Excelsior uitvoert, zijn geschreven door de Duits-Britse barokcomponist Georg Friedrich Händel (Halle an der Saale, februari 1685 – Londen, april 1759). Een coronation anthem is een kroningslied: koormuziek geschreven ter begeleiding van de kroningsceremonie van een vorst.
Veel componisten hebben kroningsliederen geschreven. De bekendste zijn echter gecomponeerd door Händel, en wel voor de kroning van de Britse monarch. Händels vier kroningsliederen gebruiken tekst uit de King James Bijbel en zijn oorspronkelijk geschreven voor de kroning van George II in 1727; ze zijn echter standaard geworden voor latere kroningen.
Hoewel de liederen deel uitmaakten van de traditie rond Britse kroningen, werden de teksten voor alle vier de liederen door Händel zelf uitgekozen – een persoonlijke selectie dus, uit het verslag van een eerdere kroning, die van James II van Engeland in 1685.
Vanaf het moment dat ze het licht zagen, waren de vier liederen populair. Ze werden zelfs al tijdens Händels leven dikwijls gespeeld, tijdens concerten en festivals.
Florilegium Musicum
Kristen Witmer – sopraan
Sophia Faltas – alt
Leon van Liere – tenor
Joep van Geffen – bas
Gerrie Meijers – continuo
Dirigent: Gerrit Maas
entree € 39,- , vrije placering
Kerk open om 15.00 uur